Diyabetik Retinopati Taramasında Yapay Zeka-1


Okuma:648

Diyabet dünya çapında artmaya devam ediyor. 2019’da dünya nüfusunun %9,3'üne tekabül eden yaklaşık 463 milyon kişinin diyabet hastası varken tahminler, diabetes mellitus prevalansının 2030 yılında 578 milyon kişiye (%10,2) ve 2045 yılında 700 milyon kişiye (%10,9) yükseleceğini göstermektedir. Diyabet prevalansındaki bu artış aynı zamanda nefropati, kardiyovasküler hastalık, nöropati ve retinopati dahil olmak üzere diyabetik komplikasyonlarda buna karşılık gelen bir artışa den gelmektedir.

 

Diyabetik retinopati, diyabetin yaygın bir komplikasyonu olmaya devam etmektedir ve hem Amerika Birleşik Devletleri'nde hem de dünya çapında önlenebilir görme kaybının önde gelen nedenlerinden biridir. Nonproliferatif ve proliferatif diyabetik retinopati dahil olmak üzere diyabetik retinopatinin birçok aşaması vardır. Proliferatif diyabetik retinopati, neovaskülarizasyon gelişimine işaret eder ve traksiyonel retina dekolmanı, vitreus kanaması ve maküler iskemi dahil olmak üzere görmeyi tehdit eden komplikasyonlar açısından yüksek risk oluşturur. Diyabetik retinopatinin herhangi bir aşamasındaki hastalarda, görmeyi sınırlayabilen diyabetik makula ödemi de olabilir. Bugüne kadar tedavi, intravitreal anti-VEGF enjeksiyonları, intravitreal steroid enjeksiyonları, fokal lazer ve/veya panretinal fotokoagülasyon ile birlikte iyi sistemik şeker kontrolünden oluşmaktadır.

 

Görüşü tehdit eden diyabetik retinopatinin diyabetli hastaların yaklaşık %22'sinde mevcut olduğu ve hastaların yaklaşık %4'ünde klinik olarak anlamlı maküla ödemi olduğu tahmin edilmektedir, ancak sayılar popülasyona ve erişime bağlı olarak büyük ölçüde değişebilir. Kesin rakamlar ne olursa olsun, diyabetik retinopatinin önemli bir sağlık yükü ve görme kaybı nedeni olduğuna şüphe yoktur. Diyabetik retinopatinin erken tespiti çok önemlidir, çünkü erken tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleri, görmeyi tehdit eden komplikasyonları önlemeye veya en aza indirmeye yardımcı olabilir.

 

Tarama

Diyabet, genç ve orta yaşlı hastaları etkileme eğilimindedir ve bu nedenle retinopati, çalışma yaşındaki yetişkinleri orantısız bir şekilde etkiler. Diyabetik hastalarda uyumsuzlukla ilgili çok sayıda çalışma yapılmıştır. Uyumsuzluğun nedenleri çok faktörlüdür, ancak muayenehaneye gelme zorluğu, hastalığın yeterince anlaşılmaması, yüksek tedavi yükü ve bakıma erişim eksikliğinden etkilenebilir. Tüm diyabetik hastaların retinopati açısından taranması önemlidir çünkü diyabetik retinopati, hastalığın şiddetli evrelerinde bile asemptomatik veya hafif semptomatik olabilir. Ayrıca, erken tedavi, hastalığın seyri boyunca önemli ölçüde iyileştirilmiş sonuçlara yol açabilir.

Diyabetik Retinopati Taraması İçin Yapay Zeka

Diyabetik tarama kampları ve teletıp tabanlı platformlar da dahil olmak üzere dünya genelinde diyabetik taramayı kolaylaştırmaya yardımcı olan birçok program vardır. Ancak bunların tümü, hastaları muayene etmek veya göz dibi fotoğraflarını okumak için eğitimli değerlendiriciler gerektirir. Bu da tarama sürecinde zorluklara yol açarak popülasyonları geniş bir şekilde taramayı zorlaştırır.

Amerika Birleşik Devletleri'nde şu anda diyabetik retinopatinin taranması ve saptanması için onaylanmış 2 FDA onaylı yapay zeka (AI) platformu bulunmaktadır. Yapay zeka, kalıpları belirlemek için derin öğrenmeyi kullanır. Derin öğrenme, algoritmanın çok sayıda örnekten öğrenerek kendini değiştirmesine izin veren bir hesaplama yöntemidir. Yapay zeka, telekomünikasyon ve sosyal medya dahil olmak üzere diğer alanlarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Oftalmolojiye uygulama, diyabetik retinopati hasta taramasına erişimi artırmaya yardımcı olmak için kapıyı açar. AI platformu, kameranın taşınabilirliği ve genişleme olmadan fotoğraf çekebilmesi, yüksek vasıflı personele ihtiyaç duymadan cihazın yaygın şekilde kullanılmasına olanak tanır. Bu da taramayı diyabetik popülasyon için daha erişilebilir ve esnek hale getirebilir.

 

Kaynaklar

[1- Saeedi P, Petersohn I, Salpea P, et al. Global and regional diabetes prevalence estimates for 2019 and projections for 2030 and 2045: Results from the International Diabetes Federation Diabetes Atlas, 9th edition. Diabetes Res Clin Pract. 2019;157:107843. 2- Sharma Vakharia P. Retinal Physician, 2022; Volume: 19, Issue: November/December 2022, page(s): 20-22. 3- Saeedi P, Petersohn I, Salpea P, et al. Global and regional diabetes prevalence estimates for 2019 and projections for 2030 and 2045: Results from the International Diabetes Federation Diabetes Atlas, 9th edition. Diabetes Res Clin Pract. 2019;157:107843. 4- Teo ZL, Tham YC, Yu M, et al. Global prevalence of diabetic retinopathy and projection of burden through 2045: systematic review and meta-analysis. Ophthalmology. 2021;128(11):1580-1591. 5- Grzybowski A, Brona P, Lim G, et al. Artificial intelligence for diabetic retinopathy screening: a review [published correction appears in Eye (Lond). 2019 Dec 10;:]. Eye (Lond). 2020;34(3):451-460.]

 

Not: Katkılarından dolayı Dr. Mehmet ÇITIRIK’a teşekkür ederiz.

 

Web sitesindeki bu bilgiyi, sunu ve yayınlarınızda aşağıdaki şekilde kaynak göstererek kullanabilirsiniz.

(Çıtırık M, Teke MY. Diyabetik Retinopati Taramasında Yapay Zeka-1. http://www.retinaclub.com/ Son Güncellenme Tarihi 01/02/2023).