Herediter Retinal Distrofiler ve Retinitis Pigmentozada Geliştirilen Tedaviler-3
Okuma:395
Elektronik Retina
Son evre retinal dejeneratif hastalarda elektronik retina implantları sınırlı görsel algı sağlamaktadır. Second Sight Medikal Ürünler Inc (Sylmar,CA) tarafından üretilen 60 elektrotlu Argus II retina protezleri kullanılan 28 deneğin yarısından fazlasında ekrandaki objenin hareket yönünü tespit etmek konusunda gelişme sağlamıştır. Bu cihaz, bir çift cama bağlı kamera, epiretinal alan boyunca kablosuz sinyalleri kameradan retinal nöral döngüye ileten bir elektrot düzeneği ve sklera üzerinde yer alan ve elektrot düzeneğine bağlanmış bir kutudan oluşmaktadır.
İlaç Tedavisi
Koni kaybı sekonder olarak rod kaybına sebep olur. Araştırmacılar rodlar ve etrafındaki diğer hücreler tarafından üretilen, fotoreseptörlerin yaşamını devam ettirebilecek olan lokal büyüme faktörleri veya nörotrofik faktörleri incelemektedir. Silier nörotrofik faktör (CNTF) çeşitli nöral hücreler tarafından üretilen ve hayvan modellerinde rod ve koni hücrelerini koruduğu gösterilen bir nörotrofik faktördür. Faz 2 çalışmalarda CNTF nin koni hücrelerinin yaşamını uzattığı ancak vizüel fonksiyonlarda herhangi bir gelişme sağlamadığı gösterilmiştir. Bir diğer faktör, 2004 te koni yaşamasını teşvik eden genlerin araştırıldığı bir analizde keşfedilen ve son 10 yılda büyük ilgi gören rod-kaynaklı koni yaşaya bilirlik faktörüdür (RdCVF). Son 5 ayda yapılan çalışmalar viral vektörlerle RdCVF nin taşındığı gen tedavisinin retinal dejenerasyonu olan fare modellerinde koni yaşamını uzattığını ve mutasyon temelli gen tedavisinde olası alternatif bir yaklaşım olabileceğini göstermiş
Dominant Kalıtılan Hastalıklar
Dominant kalıtılan hastalıklar geleneksel gen ekleme tedavisi ve otolog kök hücre tedavisiyle tedavi edilmeye uygun değildir. Ancak gen düzeltme tedavisi ile tedavi edilebilmektedir. Gen ekleme tedavisi aynı yolla dominant mutasyonların üstesinden gelmek konusunda yetersizdir. Heterozigot doğal suş kopyaları etkisiz kalmaktadır. Aynı şekilde hastalardan elde edilen kök hücreler kullanılarak meydana gelen matür hücreler de tıpkı hastanın hücreleri gibi dejenerasyona aynı şekilde meyillidir. Bu nedenle retinitis pigmentozanın agresif formlarında etkili olamayacaklardır. Gen düzeltme tedavisinde prensip spesifik olarak hedeflenmiş genleri tamir etmektir. Çalışmalarda yararı saptanmış ve potansiyel olarak hastalıkları tedavi edebilir. Gen düzeltme tedavisindeki yeni tekniklerden biri, içinde virüs bulunan bakterilerin savunma sisteminden uyarlanmıştır. Düzenli aralıklarla kümelenmiş kısa palindromik tekrarlar (CRISPR) olarak adlandırılır. Trans-aktive edici crRNA’ya (tracrRNA) transkribe olur. Bu da DNA’da, rehber RNA ya karşılık gelen çift zincir kırıkları oluşturan CRISPR ilişkili endonükleaz ile çalışır. AAV viral vektörleri Cas9 endonükleazı rehber bir RNA ile taşıdığında, fare beyninde spesifik genlerin düzeldiği görülmüş. Deneyin bir diğer kanıtı, Cas9 sistemini kullanarak yapılan gen düzeltme tedavisi iPS hücrelerini içeren insan hücre kültüründe genlerin modifiye edilebileceğini ispatlamıştır.
Sonuç
RP tedavisi gelecek vaad ediyor. Faz 1,2 ve 3 gen tedavi çalışmaları, kök hücre tedavisi ve elektronik retina tamamen güvenli, etkinlik tahmini ise kısıtlıdır. Bu çalışmaların sonuçları retinanın temel fizyolojisi ile ilgili daha ileri araştırmaları, yanı sıra etkili önlem mekanizmalarını ve kalıtılmış retinal dejenerasyonları tersine çevirmeyi teşvik ediyor.
[Kaynaklar 1- Pearson RA, Barber AC, Rizzi M, et al. Restoration of vision after transplantation of photoreceptors. Nature. 2012;485:99103. 2-. Tsang SH. Stem Cell Biology and Regenerative Medicine in Ophthalmology. New York, NY; Springer; 2013. 3- Li Y, Wu WH, Hsu CW, et al. Gene therapy in patientspecific stem cell lines and a preclinical model of retinitis pigmentosa with membrane frizzledrelated protein defects. Mol Ther. 2014;22:16881697. 4- Wen R, Tao W, Li Y, Sieving PA. CNTF and retina. Prog Retin Eye Res. 2012;31:136151. 5- Leveillard T, MohandSaid S, Lorentz O, et al. Identification and characterization of rodderived cone viability factor. Nature Gen. 2004;36:755759. 6- Hsu PD, Lander ES, Zhang F. Development and applications of CRISPRCas9 for genome engineering. Cell. 2014;157:12621278. 7- Lin MK, Tsai YT, Tsang SH. Emerging Treatments for Retinitis Pigmentosa. Retinal Physician, Volume: 12 , Issue: March 2015, page(s): 52-55.]
Not: Ayın konusunda katkılarından Dr. Mehmet Çıtırık’a teşekkür ederiz.
Web sitemizdeki bu bilgiyi, sunu ve yayınlarınızda aşağıdaki şekilde kaynak göstererek kullanabilirsiniz.
(Çıtırık M, Teke MY. Herediter Retinal Distrofiler ve Retinitis Pigmentozada Geliştirilen Tedaviler-3. http://www.retinaclub.com/ Son Güncellenme Tarihi 01/12/2021).
