2024 Eylül Ayın Sorusu
Okuma:599
2024 Eylül Ayın Sorusu
Her iki gözde görme keskinliğinde azalma şikayeti olan 40 yaşındaki kadın hastanın kanser tedavisi öyküsü bulunmaktadır. Hastanın sağ gözde görme keskinliği 0,7, solda 0,3 düzeyindedir. Hastanın renkli fundus, fundus otofloresans ve optik koherens tomografi görüntülerini görmektesiniz. Bu bulgulara göre tanınız nedir? Lütfen cevabınızı aşağıya yazınız.
Ayın sorusunu bizimle paylaşan Dr. Mehmet Yasin TEKE’ye katkıları için teşekkür ederiz.
2024 Eylül Ayın Sorusu Cevap
Bu ay size sağ gözde görme keskinliği 0,7, solda 0,3 düzeyinde olan ve kanser tedavisi gören 40 yaşındaki kadın hastanın renkli fundus, fundus otofloresans ve optik koherens tomografi görüntüleri eşliğinde tanısını sormuştuk.
Tanı: Tamoksifen Retinopatisi'dir.
Tamoksifen, meme kanseri tedavisinde yaygın olarak kullanılan steroid olmayan östrojen reseptör antagonisti bir ilaçtır. Retina toksisitesi ilk olarak 1978’de tanımlanmıştır. Hastalar asemptomatik olarak veya azalmış görme keskinliği ve renkli görme bozukluğu ile başvurabilirler. İlk raporlar 1 yıl boyunca ilacın yüksek dozlarını (60–100 mg/gün, toplam doz >100 g) alan hastaları içeriyordu ve yüksek dozlarda kristalin retinopati ve kistoid maküler ödem (KMÖ), düşük dozlarda kistik foveal kavitasyonuna neden olduğu bildirilmişti. Yüksek dozlarda diğer oküler komplikasyonlar vorteks keratopatisi, katarakt ve optik nörittir.
Bu raporların ardından standart tamoksifen dozu günde 20 mg’a düşürüldüğünden, klinik olarak anlamlı oküler toksisiteye ilişkin çok daha az sayıda rapor olmuştur; bununla birlikte, düşük doz tamoksifen bile (10–20 mg/gün, toplam ≤ 7,7 g), nadiren maküler telenjiektazi tip 2’ye benzeyen santral makülada psödokistik kaviter boşluklarla ilişkilendirilmiştir. Asemptomatik hastalar bile intraretinal kristal formasyonu sergileyebilir. Agresif glioblastomalı hastalar artık günlük olarak 100-200 mg tamoksifen ile tedavi edildiğinden, tamoksifen kaynaklı retina kristalleri vakaları bildirilmiştir.
Olgumuzdaki bulgular Maküler Teleanjiektazi Tip 2 (MacTel) bulgularına benzemektedir. MacTel ve Tamoksifen Retinopatisi (TR) arasındaki benzerlikler ve farklılıklar vardır. Her iki hastalıkta da bulls eye makülopati, maküla kristalleri ve parafoveal maküla ödemi gibi benzer klinik özellikler ortaya çıkar. Ancak, etkilenen alan her hastalıkta farklıdır. MacTel tüm MacTel bölgesini etkiler, TR daha küçük bir alanı etkiler ve fovea ile sınırlı olur. Müller hücresi disfonksiyonu her iki hastalıkta da rol oynayabilir ve benzer fenotipik görünümlerin temeli olabilir. Ek olarak, MacTel hastalarının TR'ye göre daha geniş bir alana ve daha yüksek sıklıkta nörodejenerasyon ve fotoreseptör veya elipsoid bölge kaybına sahip olduğu belirtilmektedir. MacTel hastalarında parafoveal kalınlık daha geniş bir alanda azalmıştır ve ayrıca pigment plakları, neovasküler membranlar ve hiperreflektif lezyonlar vardır. Bunlar TR'li gözlerde yoktur. Son olarak, makuladaki kristal birikintilerin dağılımı 2 yapı arasında farklılık gösterir. MacTel'de kristaller foveada bulunmaz iken, TR'li hastalarda çoğunlukla foveada bulunur. OCT anjiyografi açısından da TR ve MacTel'de benzer özellikler bulunmuştur. Her iki hastalıkta özellikle derin kapiller pleksusta dik açılı damarlar ve teleanjiektazik değişiklikler ortaya çıkabilir. Ancak, teleanjiektazik damarların dağılımı her iki hastalık arasında farklılık gösterir. Damarlar MacTel'de temporal parafoveada en belirgin olsa da, TR'li gözlerde foveada ve parafoveada yer alırlar. Ayrıca, MacTel'li gözlerde derin ve yüzeysel pleksusta daha belirgin bir damar seyrelmesi olduğu bulunmuştur. Ayrıca, dik açılı damarlar MacTel'de (gözlerin %81'i) TR'den (gözlerin %32'si) daha yaygındır.
Ayın sorusuna web sitesi aracılığıyla doğru cevap verenler arasında yapılan kura çekimi sonrası kitap ödülünü Sn. Dr. Ahmet Peçen kazanmıştır. Kendilerini tebrik ederiz.
Kitap ödülünün temin ve dağıtımında koşulsuz destekleri için DEVA Holding’e teşekkür ederiz.
