Vitreoretinal Cerrahide Membran Boyaları


Okuma:1581

Vitreoretinal Cerrahide Membran Boyaları

Vitreoretinal cerrahi sırasında vital boyaların kullanımına kromovitrektomi denir. Vitreoretinal cerrahide arka kutbun boyanmasında kullanılan boyaların seçiminde en önemli özellik, hedeflenen membranın diğer ince ve saydam dokulardan ayrılma yeteneğidir. Günümüzde bazı patolojilerin internal limitan membran (ILM) ve arka hyaloid gibi membranlarla birliktelik gösterdiğinin anlaşılması ve yüksek görsel kalite elde edilmek istenilmesi bu dokuları odak noktası haline getirmiştir. Tüm bu göz içi yapılar vital boyalarla boyanarak gözle görülür hale getirilmeye çalışılmaktadır.

İdeal arka segment boyası vitreoretinal cerrahi ile ilişkili tüm intraoküler dokulara yayılabilen, soyma ve katmanlarına ayırma işlemi süresince bu dokuların diğer dokulardan görsel olarak ayrılmasına izin veren boyadır. Hem vitreoretinal cerrahiye yeni başlayan cerrahlar için hem de tecrübeli cerrahlar için yeterince doku tanımlanmasına olanak sağlamalıdır. İdeal arka segment boyasında aranan diğer bir özellik ise farklı göz yapılarını uygun olarak tanımlayabilme yeteneğidir.

Triamsinolon Asetonid (TA)

Suda erimeyen sentetik bir steroiddir. Kromovitrektomide vitreusu ve arka hyaloidi boyamada kullanılmaktadır. Aslında vitreusu, Epiretinal membranı (ERM) ya da ILM' yi selektif olarak boyamaz ve bir bo­ya gibi davranmaz. Ancak bu yapılara, süspansiyon ha­lindeki beyaz toz partikülleri ile yapışır ve kontrast oluşturarak görünürlüklerini artırır. Yüksek doz 30 mg'a kadar intravitreal TA enjeksiyonunda dahi belirgin bir retinal toksisite izlenmemiştir. Bununla bir­likte, prezervan madde olan benzil alkolün, tavşan reti­nasında histolojik değişikliklere neden olduğu gösterilmiştir.

Tripan mavisi

Bu boya sadece ölü hücrelerin membranlarından geçebilir, dolayısıyla ölü hücre ve do­kuları maviye boyar. Canlı hücre ve dokuların hücre membranları ise tripan mavisinin geçişine izin vermediği için boyanmazlar. Tripan mavisi ERM üzerine yüksek afinite göstermektedir. Tripan mavisi vitreoretinal cerrahi için kullanışlı bir boya olsa da 30 dk ve üzerinde vitre içinde kaldığında toksik etkiye yol açmaktadır.

Patent Mavisi

Klinik çalışmalar, patent mavisinin orta derecede ERM, fakat zayıf derecede ILM afinitesi gösterdiğini belirtmektedir. Toksikoloji çalışmalarında tripan mavisi ile karşılaş­tırıldığında patent mavisinin daha güvenli bir profile sahip olduğu görülmektedir.

Bromofenol Mavisi

ERM ve ILM'yi yeterince boyayabilen bir üründür. İn vivo hayvan çalışmalarında, baş­ka boyalarla karşılaştırıldığında histolojik olarak daha az toksisite gözlenmiştir.

İndosiyanin yeşili (ICG)

ICG, ILM'nin ekstraselüler matriks yapısına yüksek afinite göstererek soyulmasını kolaylaştırır. Bu özelliği, ICG'nin kısa sürede tüm dünyada özellikle maküla deliği cerrahisinde kullanım alanı bulmasına sebep olmuştur. ICG vitreoretinal cerrahide iyi bir boya seçeneği olsa da boyanın arka kutupta kalış süresi, ozmolaritesi ve konsantrasyonu fototoksisite yaratma potansiyelini etkilemektedir. ICG genellikle deneyimli cerrahlar tarafından kullanılsa da boyama kalitesinden dolayı yeni başlayan cerrahlar için de faydalı görünmektedir.

İnfrasiyanin Yeşili (IfCG)

İnfrasiyanin yeşili (IfCG), ICG ile aynı kimyasal yapıya ve farmakolojik özelliklere sahip bir boyadır. Tıpkı ICG gibi aselüler ILM' ye yüksek afinite göstererek bağlanır ve görüntülenmesini kolaylaştırır. IfCG'nin retina toksisitesi oldukça düşüktür. Etkinlik olarak da, ICG düzeyindedir. ICG; iodin içerdiği ve saf suda çözünebildiği için hipoozmolardır. İnfrasiyanin yeşili ise, iodin içermez, suda presipite olur ve %5'lik glukozda seyreltilir. Bu da IfCG'ye izoozmolar bir yapı kazandırır. Böylece ICG' nin RPE üzerine toksik etkisine neden olan hipoozmolarite ortadan kaldırılmış olur.

Brilliant Blue G (BBG)

Brilliant Blue G (BBG), tüm proteinlere non-spesifik olarak bağlandığından biyolojik alanlarda protein boyamasında kullanılır. BBG, tripan mavisinden daha saydamdır. ILM afinitesi gösterir. Üreticiye bağlı olarak saflık derecesi %80-%97 olmaktadır. Saf olmayan solüsyonlar önemli derecede inflamasyona yol açarlar. İdiyopatik maküla deliği cerrahisinin görsel sonuçlara etkisi incelendiğinde, BBG ile ILM soyulmasının ICG ye göre daha iyi sonuçlara yol açtığı gösterilmiştir.

Acid-Viole 17

Trifenil metan boyasıdır. ILM yi çok iyi boyar. Serum hava değişimi yapıldıktan sonra hava altında enjekte edilmesi gerekir. Aksi takdirde intraoküler lensi boyayabilir. Uygulama sonrası maküla deliği olgularında RPE dejenerasyonu bildirilmiş ve bu yüzden kullanımı sınırlı kalmıştır.

 

Kombine Boya Kullanımı

İnce tabaka kromotografi kullanılarak yapılan bir çalışmada tripan mavisi ve brilliant mavisinin beklenen kombine boyama etkisi yaratmadığı gösterilmiştir. İki boyanın kimyasal olarak etkileşimde bulunmadığı, her bir boyanın farklı yapılarda devamlılık gösterdiği, tripan mavisinin brilliant mavisinden tamamen farklı bir kimyasal etkiye sahip olduğu gösterilmiştir.

İki yüksek molekül ağırlıklı boyanın (MembraneBlue-Dual) kombinasyonunu (Trypan Blue 0,15% + BBG 0,025% + polyethylene glycol (PEG) 4%)
değerlendiren çok merkezli klinik bir çalışmada ekstra hava-sıvı değişimine gerek kalmaksızın sıvı dolu vitreus kavitesine enjeksiyonla ILM ve ERM soyulmasını kolaylaştıracak seviyede boyanma sağladığı gösterilmiştir.

Tripan mavisi, BBG ve PEG kombine solüsyonu daha visköz ve daha yoğundur. Kombine boyaların hücre hasarını değerlendiren in vitro bir çalışmada BBG nin tripan mavisine bağlı toksik etkiye karşı koruyucu olduğu, tripan mavisi, BBG ve PEG kombine boyasının yalnız tripan mavisine göre retina pigment epitel hücrelerine daha az toksik olduğu gösterilmiştir. En az %50 vakada ERM soyulması ILM nin de bir miktarının soyulması ile sonuçlanır. Yalnız tripan mavisi kullanımı hangi katmanın soyulduğunun anlaşılmasını zorlaştırmaktadır. BBG içeren dual boyalarla vitreoretinal cerrahi boyunca iyi düzeyde görsellik yakalanır ve ekstra sıvı-hava değişimine gerek kalmaz. Bu sebeplerden dolayı kombine boyalar ERM ve ILM nin eşzamanlı boyanması için gelecek vaat etmektedir.

 

 

Vitrektomide en sık kullanılan vital boyalar
Boya	Özellikleri
Tripan mavisi	ERM ye affinitesi yüksek asit suda çözünebilir boya, ICG den daha iyi biyo uyumluluğa sahiptir
Patent mavisi	ERM ye orta derecede ILM ye düşük derecede affinite gösterir
Bromofenol mavisi	Hem ERM hem ILM yi boyayan asit bazlı boya
İndosiyanin yeşili (ICG)	ILM boyaması için en çok kullanılan boya. Retina hasarı ve kötü görsel sonuçlar bildirilmiş
Infrasiyanin yeşili	ICG ye benzer fakat sodyum iodin içermez
Acid-Viole 17	ILM yi iyi derecede boyar. RPE hasarı bildirilmiştir
Brilliant Blue G (BBG)	ILM yi güvenli bir şekilde boyar
BBG + polietilen glikol	ILM boyamak için kullanılan kombine boya
Tripan mavisi + BBG	ERM ve ILM yi eşzamanlı boyayan kombine boya

 

[Kaynak: 1- Erakgun T. Vitreoretinal Cerrahide Vital Boyalar. Turkiye Klinikleri J Ophthalmol-Special Topics 2009;2(2):24-8. 2- Mohr MA. Vitreoretinal Staining Solutions. Retina Today. 2015; November/December: 85-86 3- Williamson TH, Lee E. Idiopathic macular hole: analysis of visual outcomes and the use of indocyanine green or brilliant blue for internal limiting membrane peel. Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol. 2014 Mar;252(3):395-400.]

 

Not: Katkılarından dolayı Dr. Murat Uzel ve Dr. Mehmet Çıtırık’a teşekkür ederiz.

 

Web sitemizdeki bu bilgiyi, sunu ve yayınlarınızda aşağıdaki şekilde kaynak göstererek kullanabilirsiniz.

 

(Uzel M, Çıtırık M, Teke MY. Vitreoretinal Cerrahide Membran Boyaları. http://www.retinaclub.com/ Son Güncellenme Tarihi 01/01/2017).